โดนัลด์ ทรัมป์ ว่าที่ผู้นำสหรัฐฯ และประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน ได้หารือทางโทรศัพท์เมื่อวันศุกร์ (17 ม.ค.) เกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาททางการค้า ปัญหาไต้หวัน รวมถึงกรณี TikTok ที่กำลังจะถูกแบนในอเมริกา เพียงไม่กี่วันก่อนที่ ทรัมป์ จะสาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ และนำมาตรการทางภาษีมาใช้กับจีนจนคาดว่าจะกระพือสงครามการค้าระหว่าง 2 ชาติมหาอำนาจ
ผู้นำทั้ง 2 ฝ่ายต่างมีท่าที่กระตือรือร้น โดย ทรัมป์ กล่าวว่าการหารือครั้งนี้ “เป็นการพูดคุยที่ดีมาก” ขณะที่ สี กล่าวว่าเขาและทรัมป์ ต่างหวังที่จะเริ่มต้นความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ในเชิงบวก ตามรายงานของสถานีโทรทัศน์ CCTV
การหารือครั้งนี้ยังน่าจะเป็นการคุยโทรศัพท์โดยตรงครั้งแรกระหว่างผู้นำทั้งสอง หลังจากที่ ทรัมป์ ชนะศึกเลือกตั้งเมื่อเดือน พ.ย. ปีที่แล้ว
สหรัฐฯ และจีนพัวพันความขัดแย้งกันหลายด้านตั้งแต่เรื่องการทูตไปจนถึงเศรษฐกิจ รวมถึงการแข่งขันทางเทคโนโลยีและการทหาร และข้อพิพาทการค้าต่างๆ
มาร์โก รูบิโอ ซึ่งได้รับการวางตัวจาก ทรัมป์ ให้เป็นรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ คนใหม่ ออกมาตราหน้าจีนว่าเป็น “ภัยคุกคามร้ายแรงที่สุด” ที่สหรัฐฯ กำลังเผชิญ และเตือนถึงความเสี่ยงที่ทั้ง 2 ชาติจะเกิดการเผชิญหน้าทางทหาร
การพูดคุยระหว่าง ทรัมป์ และ สี ยังเกิดขึ้นไม่นานก่อนที่ศาลสูงสุดสหรัฐฯ จะประกาศพิพากษายืนกฎหมายบังคับไบต์แดนซ์ (ByteDance) ขายกิจการ TikTok ให้ผู้ซื้อที่ไม่ใช่ชาวจีนภายในวันอาทิตย์นี้ (19) ไม่เช่นนั้นก็จะถูกแบนในสหรัฐฯ สืบเนื่องจากข้อกังวลเรื่องความมั่นคงของชาติ
“มันเป็นการพูดคุยที่ดีสำหรับทั้งจีนและสหรัฐฯ ผมหวังว่าเราทั้งสองจะช่วยกันแก้ปัญหาต่างๆ และเริ่มเลยตั้งแต่ตอนนี้ เราได้หารือเรื่องการสร้างสมดุลการค้า ปัญหายาเฟนทานิล เรื่อง TikTok และอีกหลายประเด็น” ทรัมป์ โพสต์ข้อความผ่านโซเชียลมีเดีย
“ประธานาธิบดี สี และผม และจะทำทุกวิถีทางเพื่อทำให้โลกนี้มีสันติสุขและปลอดภัยขึ้น!”
ทางด้าน สี ก็ได้เอ่ยถึงข้อกังวลของจีนเกี่ยวกับไต้หวัน ซึ่งจีนยืนกรานว่าเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของตน และหวังว่าสหรัฐฯ จะจัดการปัญหานี้ด้วยความระมัดระวัง
“ประเด็นไต้หวันเกี่ยวข้องกับอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนจีน และท่านประธานาธิบดีหวังว่าฝ่ายสหรัฐฯ จะจัดการเรื่องนี้ด้วยความระมัดระวัง” สถานีโทรทัศน์จีนอ้างคำพูดของ สี
ผู้นำจีนยังกล่าวด้วยว่า สหรัฐฯ และจีนอาจมีแนวทางที่แตกต่างกันได้ แต่ต้องเคารพผลประโยชน์หลักของกันและกัน ส่วนความสัมพันธ์ทางการค้าก็ควรเป็นไปในรูปแบบที่สองฝ่ายได้ประโยชน์ โดยไม่จำเป็นต้องทำให้เกิดการเผชิญหน้า ซึ่งก็ฟังดูคล้ายกับสิ่งที่ สี เคยพูดไปแล้วในช่วงรัฐบาลทรัมป์เทอมหนึ่ง
คำแถลงจากฝ่ายจีนยังระบุอีกว่า ผู้นำทั้งสองเห็นพ้องที่จะเปิด “ช่องทางสื่อสารทางยุทธศาสตร์เพื่อหากันอย่างสม่ำเสมอในประเด็นผลประโยชน์ร่วมที่สำคัญ”
ทรัมป์ นั้นมีจุดยืนสนับสนุนไต้หวันเต็มที่ ซึ่งรวมถึงการขายอาวุธให้อย่างสม่ำเสมอด้วยในช่วงรัฐบาลเทอมแรก แต่ระหว่างหาเสียงเลือกตั้งปีที่แล้ว เขาเปรยว่าไต้หวันควร “จ่ายเงิน” ให้สหรัฐฯ เพื่อที่จะได้รับการปกป้อง
ทรัมป์ ซึ่งเป็นผู้นำสายรีพับลิกันยังเตรียมที่จะใช้มาตรการทางภาษีกับจีนอย่างหนักหน่วงยิ่งกว่าเทอมแรก โดยประกาศกำหนดอัตราภาษีสูงถึง 60% สำหรับสินค้านำเข้าจีน และจะเก็บภาษีเพิ่มเติมจากจีนสินค้าจีนอีก 10% หากปักกิ่งไม่พยายามช่วยสกัดกั้นสารเสพติดเฟนทานิลที่หลั่งไหลเข้าสหรัฐฯ
แซค คูเปอร์ นักวิจัยอาวุโสจาก American Enterprise Institute มองว่า การที่ ทรัมป์ จะอนุญาตให้ TikTok ไปต่อในสหรัฐฯ ทั้งที่ยังไม่มีแผนขายกิจการอย่างเป็นรูปธรรม หรือการที่เขาจะสั่งขึ้นภาษีศุลกากรสินค้าจีนทันทีหรือว่าจะเริ่มต้นเจรจากับปักกิ่งก่อนนั้น จะเป็นตัวชี้วัดแรกๆ ว่า ทรัมป์ มีเจตนาในการเผชิญหน้ากับจีนมากขนาดไหน
ทรัมป์ ยังแหวกธรรมเนียมทางการเมืองด้วยการเอ่ยปากเชิญ สี จิ้นผิง และผู้นำชาติอื่นๆ มารวมพิธีสาบานตนรับตำแหน่งของตนเองในวันที่ 20 ม.ค. และแม้ว่า สี จะไม่เดินทางมาด้วยตัวเอง แต่ก็ประกาศส่งรองประธานาธิบดี หาน เจิ้ง (Han Zheng) มาเป็นตัวแทน ซึ่งเป็นสัญญาณว่าจีนพร้อมที่จะยกระดับการสื่อสารพูดคุยกับรัฐบาลสหรัฐฯ ชุดใหม่
ที่มา : รอยเตอร์